Informatie over de panfluit
Vorm
Er zijn twee soorten vormen voor de panfluit:
• De vlotvorm dat is een rechte platte fluit,
• en de vleugelvorm of de gebogen vorm.
De panfluit wordt gemaakt van bamboe of van hout. Alle losse buizen worden tegen elkaar aangelijmd en vormen zo samen de fluit. De panfluit bestaat uit een aantal dichte pijpen die moeten worden aangeblazen. Door te blazen aan de bovenkant laat je de lucht rillen in de buis. Hoe korter de buis hoe hoger de toon hoogte. Door er bijenwas in de buis te doen kan je de toon afstemmen.
Bamboe of hout?
Bamboe is een rietsoort. Er zijn talrijke bamboe soorten. Goede bamboe moet hard en sterk zijn. Het moet ook de goede kleur hebben: namelijk bruin. Bamboe is hol vanbinnen zodat er aan de binnenkant alleen maar geschuurd hoeft te worden. Met hout is dat anders. Daarvan moeten alle pijpjes rond worden gemaakt en daarna worden geboord.
Bamboe heb je in alle maten en diktes deze worden gesneden en in allerlei diameters gesorteerd. Daarna worden de pijpjes van klein naar groot naast elkaar gelegd. De kleine aan de linker kant en de grote aan de rechterkant.
De toonvorming
Zoals je ziet zijn er bij de panfluit sommige pijpjes even lang om toch een andere toon te krijgen worden de pijpjes opgevuld. Dit opvullen gebeurt meestal met bijenwas en soms met kurk. Bijenwas heeft als voordeel dat je er makkelijk iets bij kan doen of uit kunt halen om precies de goede toon te krijgen.
Soorten panfluiten
Er zijn allerlei soorten panfluiten. De kleinste fluit is een fluit van acht pijpen of dertien pijpen. Dit noemen we een sopraanfluit. De tweede fluit die we kennen is de 22 pijps. Dit noemen we een altfluit. Deze fluit wordt door de meeste kinderen bespeeld. De andere soort is de tonerfluit. Deze bestaat uit 25 pijpen en wordt vooral gebruikt om lage stukken te spelen. Daarnaast kennen we de basfluit. Dit is de grootste fluit die er bestaat. De basfluit kan bestaan uit 22 of 25 pijpen. Deze instrumenten worden het meest gebruikt in het samenspel met andere soorten panfluiten. Dit samen spelen in een groep noemen we een ensemble.
De vorm van het instrument
Natuurlijk worden er over de hele wereld panfluiten gemaakt. Ieder doet het op zijn eigen manier. Zo zien we de mensen uit Zuid-Amerika vaak op rechte en platte fluiten spelen. Soms zie je twee rijen pijpjes achter elkaar dit vereist wel een andere manier van spelen. De fluiten waar in Nederland veel op wordt gespeeld zijn de ronde fluiten. Deze fluiten zijn fijn om te bespelen omdat de vorm van je mond ook rond is. Hij glijdt daardoor gemakkelijker langs je lippen en dus kan je sneller spelen als je dat leuk vindt.
Het stemmen van een panfluit
Een instrument moet goed gestemd zijn. Dat is belangrijk, want anders kun je niet met een ander instrument meespelen bijv: piano, gitaar, orgel. Om een panfluit te stemmen gebruiken we bijenwas. Dit is een product wat je goed kunt kneden. Er worden kleine bolletjes in de pijpen gedaan en goed aangestampt totdat we een goede toon hebben gekregen. Als het hele instrument is gestemd, wordt er nog een tijd op gespeeld. Daarna wordt het instrument afgestemd. Dat betekend, dat alle pijpen nogmaals worden aangeblazen zodat ze samen precies zo klinken als het moet.